Elektronik Sigara, Sinsi Düşman.
Elektronik sigaralar ya da e-sigaralar, sigarayı bırakmayı isteyenler arasında giderek popülerleşen bir nikotin alma yöntemidir. Bununla beraber, yapılan araştırmalar elektronik sigara kullanmanın sigarayı bırakmada yardımcı olup olmadığını henüz ispatlamadığı gibi, elektronik sigaranın sağlığa zararlı etkilerini de, her geçen gün açığa çıkarmaktadır. Bu yazıda, sizler için elektronik sigara zararları derlenmiştir. Keyifli okumalar dilerim.
Elektronik sigara nasıl çalışır?
Elektronik sigaralar, içerisine konulan ve genellikle nikotin içeren bir sıvı çözeltiyi ısıtan ve solunabilecek bir buhar haline dönüştüren cihazlardır. Bu cihazlar çoğu zaman pil yardımıyla çalışır. Genellikle, e-sigara, e-buharlaştırıcı gibi isimleri vardır ve özellikle yurt dışında sıkça kullanılan bu eylemin adı “vaping” olarak adlandırılır.
Bazı e-sigaralar geleneksel sigaralara, purolara veya pipolara benzemektedir. Diğerleri ise kalemler veya flash/USB bellekler gibi görünür veya tamamen farklı tasarımlara sahiptir. E-sigaralar, tek kullanımlık veya tekrar doldurulup kullanılabilen çeşitlere sahiptir. Elektronik sigaralarda kullanılan sıvı, tipik olarak nikotin, tatlandırıcılar, propilen glikol ve bitkisel gliserin içerir.
Bir e-sigaranın sertliği, e-sıvıdaki nikotin miktarı ile belirlenir ve mililitre başına miligram veya yüzde olarak ifade edilir. Bununla birlikte, çalışmalar ürün etiketlerinin her zaman nikotin içeriği hakkında doğru bilgi sağlamadığına dair endişeleri gündeme getirmiştir. Bazı kapsüller, “nikotin tuzu” adı verilen konsantre bir nikotin formu içerir. %5 nikotin tuzu içeren bir kapsül 30 ila 50 miligram kadar nikotine sahip olabilir. Bu 1-3 paket sigaranın taşıdığı nikotin miktarına eşdeğerdir.
E-sigaralar güvenli midir?
Son aylarda, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), çoğunlukla tetrahidrokanabinol (THC) içeren elektronik sigara kullanımına bağlı 2500'den fazla akciğer hasarı bildirmiştir. CDC ve Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), insanların özellikle arkadaş, aile veya çevrimiçi satıcılar gibi kaynaklardan THC içeren elektronik sigara sıvılarını ya da ürünlerini kullanmamalarını şiddetle tavsiye etmektedir. Eğer bir elektronik sigara kullanıcısıysanız; öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi semptomlara dikkat etmeniz gerekmektedir. Sigaraya bağlı olduğu kadar nefes problemlerinin burundaki anatomik bozuklardan kaynaklandığı da bilinmektedir. Rinoplasti sonrası bu problemler genellikle ortadan kalkar. Sağlığınızla ilgili endişeleriniz varsa, gecikmeden tıbbi yardım almalısınız.
Nikotin içeren e-sigaralar, ergenler, genç yetişkinler veya hamile kadınlar için güvenli kabul edilmez. Bunun dışında, özellikle yurt dışında elektronik sigara kullanımı, lise öğrencileri arasında çok yaygındır. Nikotin, çocuklarda ve genç yetişkinlerde, 20'li yaşların başlarına kadar beyin gelişimine zarar verebilir ve gelişmekte olan fetüsler için toksiktir.
Sigara içmeyen genç ve yetişkinlerde, e-sigara kullanımı nikotin bağımlılığı riski taşımaktadır. Bu risk, e-sigaranın etkisi henüz bilinmeyen uzun süreli kullanımına veya sigaraya başlamaya yol açabilir.
Elektronik sigaraların, çok nadiren de olsa gözlenen başka bir riski ise arızalı e-sigara pillerinin, çoğunlukla piller şarj edilirken yangınlara ve patlamalara neden olmasıdır. Elektronik sigara kullanan kişiler, kullandıkları cihazların bu sonuçları doğurabileceğini de hatırlamalıdır.
Elektronik sigaralar sigarayı bırakmaya y
ardımcı olabilir mi?
Elektronik sigaralar sigarayı bırakmak için FDA tarafından onaylanmamıştır. E-sigaraların insanların tütün kullanmayı bırakmasına yardımcı olup olamayacağını test etmek için yapılan çalışmalar, tutarsız sonuçlar doğurmuştur. Sınırlı araştırma, sigarayı bırakmak için sadece nikotin içeren e-sigaraların kullanılmasının, tıbbi nikotin replasmanlarının kullanımına kıyasla, kısa vadede etkili olabileceğini düşündürmektedir. Ancak sigarayı bırakmak ve kanıtlara dayalı tedaviler için e-sigara kullanmanın güvenilirliğini ve etkinliğini karşılaştıran yeterli kanıt yoktur. E-sigaralar sadece kanıta dayalı sigara bırakma tedavilerini denemek istemeyenlerde veya bu tür tedavilerle başarılı olamayanlarda uygun olabilir.
Elektronik sigaranın zararları nelerdir?
“Elektronik sigara zararlı mı?” sorusu çok net bir şekilde cevaplanabilir. Evet, elektronik sigara sağlığa zararlıdır. Elektronik sigara 2006 yılında piyasaya çıktığı için uzun dönem kullanım etkileri hala bilinmemektedir. Yavaş yavaş akciğer hasarı veya kanseriyle olan ilişkisi gözler önüne serilse de klinik olarak bu kadar uzun süreli bir çalışma henüz yapılmamıştır. Bununla beraber, elektronik sigaranın özellikle kalp, akciğer ve diş sağlığı üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Aşağıda bu organlar üzerindeki zararları tek tek ele alınmıştır.
Elektronik sigaranın kalp üzerinde olası zararları
Ulusal Akademiler Basınından (NAP) 2018 tarihli bir rapor, nikotin içeren e-sigaradan bir nefes almanın kalp atış hızını arttırdığını dair önemli kanıtlar bulmuştur. Yazarlar ayrıca, e-sigaradan bir nefes almanın kan basıncını da arttırdığını gösteren, orta düzeyde kanıtlar göstermiştir. Yüksek nabız ve kan basıncı bilindiği üzere uzun vadede kalp sağlığını etkileyebilir. 2019 yılında yapılan bir araştırma, e-sigara kullanımının inme, kalp krizi, anjina ve kalp hastalığı riskinde artış ile ilişkili olduğunu bulmuştur.
Elektronik sigaranın akciğer üzerinde olası zararları
Özellikle 2015 yılında yapılan bir çalışmada, aromalı e-sıvı içeren elektronik sigaraların hem fare, hem de insan akciğer hücreleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. İki hücre tipi üzerinde de toksisite, oksidasyon ve iltihaplanma dahil olmak üzere bir dizi olumsuz etki bildirilmiştir.
2018 yılında yapılan başka bir çalışmada, hiç sigara içmemiş 10 kişinin akciğer fonksiyonları, nikotinli ya da nikotinsiz elektronik sigara içildikten hemen sonra değerlendirilmiştir. Araştırmacılar hem nikotinli, hem de nikotinsiz e-sigaranın, sağlıklı insanlarda normal akciğer fonksiyonunu bozduğu sonucuna varmıştır.
NAP'ın 2018 raporu; e-sigaraya maruz kalmanın, solunum sistemi üzerinde olumsuz etkileri olduğuna dair bazı kanıtlar olduğunu ancak elektronik sigaranın solunum yolu hastalıklarına ne ölçüde katkıda bulunduğunu anlamak için ek çalışmaların gerekli olduğunu bildirmiştir.
Akciğer sağlığı üzerindeki olumsuz etkiler, ilerleyen yıllarda daha da ortaya çıkacaktır çünkü sigara gibi elektronik sigara da yavaş yavaş zararlı etkilerini gösterir.
Elektronik sigaranın diş sağlığı üzerine etkileri
Elektronik sigaranın ağız sağlığı üzerinde bir takım olumsuz etkileri olduğu görülmektedir. Örneğin 2018 yılında yapılan bir çalışmada, e-sigara aerosolüne maruz kalmanın, dişlerin yüzeyini ya da mine tabakasının üzerini, bakteri geliştirmeye daha yatkın hale getirdiği bildirildi. Araştırmacılar elektronik sigaranın çürük riskini artırabileceği sonucuna vardılar.
2016'da yapılan bir başka çalışmada elektronik sigara içmenin, periodontal hastalıkların gelişiminde bilinen bir faktör olan diş eti iltihabı ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Benzer şekilde 2014 tarihli bir makalede, elektronik sigaranın diş etlerinde, ağızda ve boğazda tahrişi tetikleyebileceği bildirilmiştir.
Son olarak 2018'deki aynı NAP raporu; hem nikotin, hem de nikotin içermeyen e-sigaraların, sigara içmeyen insanlarda oral hücrelere ve dokulara zarar verebileceğine dair bazı kanıtlar olduğu sonucuna varmıştır. Bütün bunlar haricinde, elektronik sigara, içerdiği kimyasallarla oksidatif strese yol açıp hem hücrede, hem de DNA yapısında zararlara neden olabilir. Bu da kanser gibi hastalıkların gelişimine katkıda bulunabilir.
Sigarayı bırakmak için e-sigara kullanırsanız, hedefinizin tüm tütün ürünlerini kullanmaktan tamamen vazgeçmek olduğunu unutmayın. Ayrıca, nikotin ve geleneksel sigara içeren e-sigaraların ikili kullanımı kesinlikle önerilmez.
Sigarayı bırakmak için yardım arıyorsanız, bu amaç için güvenli ve etkili olduğu gösterilen FDA onaylı ilaçlar bulunmaktadır. İlaç ve danışmanlık kombinasyonunun sigarayı bırakmada en iyi sonucu verdiği gösterilmiştir. Sigarayı bırakmak için sağlık bakanlığının başlattığı http://birakabilirsin.org/ adresini ziyaret edebilir, aile hekimlerinize sizi yönlendirmesi için danışabilirsiniz.
Sağlıklı günler dilerim.
Kaynak: https://www.medicalpark.com.tr/elektronik-sigara-zararlari/hg-2342
Yazan:
Ertuğrul Gör
,
Eklenme Tarihi:
3.4.2023